Höllük, eski zamanlarda bebek bezi yerine kullanılan, özel bir toprak türüdür. Bu geleneksel yöntemi hatırlatan bir asker türküsü vardır:
"Eledim eledim höllük eledim.
Aynalı beşikte bebek belledim.
Büyüttüm besledim, asker eyledim.
Gitti de gelmedi, buna ne çare…"
Bu türkü, geçmişin bebek bakımını ve annelerin yaşadığı zorlukları hatırlatır. Bugünlerde, hayatımızı kolaylaştıran hazır bebek bezleri var. Ancak bir nesil öncesine kadar, bebekler naylon muşamba üzerine yerleştirilen kumaş bezlerle büyütülürdü. Peki, bu kumaş bezlerden önce ne vardı?
Sobanın icat edilmediği, kışların sert ve uzun geçtiği zamanlarda, göçebe olarak çadırlarda yaşayan toplumlar, bebeklerini korumak için höllük adını verdikleri bu toprakla büyütürlerdi. Bu yöntem, insanın çaresizlik karşısında bulduğu yaratıcı çözümlerden biridir.
Her toprak, bebek için uygun değildi; höllük, kil ağırlıklı ve oldukça emici bir topraktı. Bu özel toprak, belirli ocaklardan çıkarılır, yaklaşık bir iki metre derinlikten alınır, çuvallarla eve getirilip elenir, ardından güneşe serilip iyice kurutulurdu. Höllük toprağı, bu şekilde hazırlanarak eve istiflenirdi.
Kullanılacağı zaman, toprak tekrar ateşte iyice kavrulurdu. Ilık hale gelince, üç parçadan oluşan höllük bezine serilirdi. Bebek, bu bezle usulüne uygun şekilde kundaklanırdı. Bu yöntemle, çocuk hem sıcak tutulur hem de üşümezdi. Üstelik, çocuğun çişini toprak emdiği için poposu kuru kalır, mantar ve pişik gibi sorunlar yaşanmazdı.
Ancak her dönemde olduğu gibi, bazı anneler bu yöntemi yanlış uygulayarak bebeklerine zarar verebiliyordu. Toprağı gerektiği gibi kavurmayan veya uygun olmayan toprağı höllük sanan anneler, bebeklerini hasta edebilirdi. Bu nedenle, höllüğün doğru şekilde hazırlanması büyük önem taşıyordu.
Bugün, höllük toprağı unutulmuş durumda ve modern bebek bakım yöntemleri hayatımızı kolaylaştırsa da, geçmişte bu basit toprak parçasının bebekler için ne kadar önemli olduğunu unutmamak gerekiyor. Höllük, eski zamanların zorluklarına karşı geliştirilen yaratıcı bir çözüm olarak tarihteki yerini almıştır.